Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 czerwca 2023r., sygn. akt C-520/21

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 czerwca 2023r. dotyczy wynagrodzenia za korzystanie z kapitału po unieważnieniu umowy kredytu CHF. Chodzi z jednej strony o to, czy banki mogą domagać się od tzw. frankowicza jakichkolwiek innych świadczeń oprócz zwrotu wypłaconego kapitału i zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty, z drugiej zaś – o dochodzenie od banku roszczeń wykraczających poza zwrot świadczeń pieniężnych.

„Prawo Unii nie stoi na przeszkodzie temu, by w przypadku uznania umowy kredytu hipotecznego zawierającej nieuczciwe warunki za nieważną, konsumenci żądali od banku rekompensaty wykraczającej poza zwrot zapłaconych rat miesięcznych. Prawo to stoi natomiast na przeszkodzie temu, by banki dochodziły podobnych roszczeń względem konsumentów” – brzmi wyrok.

Z powyższego stwierdzenia wynika, że bank nie ma prawa do wynagrodzenia za korzystanie z kapitału kredytu.

Sprawę przed TSUE zainicjował Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieścia, który w sierpniu 2021r. zapytał TSUE, czy w świetle unijnych dyrektyw strony unieważnionej umowy o kredyt frankowy mogą domagać się jakichkolwiek innych świadczeń oprócz zwrotu pieniędzy zapłaconych w wykonaniu tej umowy oraz odsetek za opóźnienie.

Jak przypomniał TSUE, konsument dochodzi zapłaty należności za korzystanie przez bank z kapitału – rat kredytu zapłaconych bez podstawy prawnej. 

„Według twierdzeń konsumenta umowa kredytu zawiera niedozwolone postanowienia umowne, przez co jest nieważna, a świadczenia spełnione na jej podstawie należy uznać za nienależne” – można było przeczytać w komunikacie zapowiadającym ogłoszenie wyroku.

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 czerwca 2023r., sygn. akt C-287/22

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 czerwca 2023r. dotyczy tzw. zabezpieczeń, czyli wnioskowania przez frankowiczów o zawieszenie obowiązku spłaty rat kredytu do czasu rozstrzygnięcia postępowania sądowego w kwestii ważności umowy kredytowej. Również w tym przypadku TSUE stanął po stronie konsumentów.

„Ochrona zagwarantowana konsumentom przez dyrektywę 93/13 wymaga, aby sąd krajowy miał możliwość zarządzenia odpowiedniego środka tymczasowego, jeżeli jest to konieczne dla zapewnienia pełnej skuteczności przyszłego orzeczenia w przedmiocie nieuczciwego charakteru warunków umownych” – uznał Trybunał.

Decyzję wyjaśnił TSUE słowami: „Odmowa zawieszenia spłaty rat kredytu w ramach środków tymczasowych, może uczynić, przynajmniej w części, nieskutecznym ostateczne orzeczenie do co nieważności umowy”.

Trybunał wskazał, że sąd nie powinien oddalać wniosków o zabezpieczenie, gdy zachodzi prawdopodobieństwo uznania umowy za nieważną, a zabezpieczenie jest konieczne dla zapewnienia skuteczności orzeczenia.